โรงเรียนบ้านบัวขาว ก่อตั้งเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2482 โดยแยกมาจากโรงเรียนบ้านเหมือดขาว  เรียกชื่อว่า “โรงเรียนประชาบาล 5 วัดบ้านบัวขาว”  โดย นายเรียน ปนคำ  ปฏิบัติหน้าที่เป็นครูใหญ่คนแรก และมีนักเรียนจำนวน  61  คน  ได้เปิดทำการสอน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 – 4  มี นายหอม อาจแสง,นายสี ทองแท้ และนายโทน  คำผง ปฏิบัติหน้าที่เป็นครูใหญ่  ตามลำดับ  

            พ.ศ.   2502 ย้ายออกจากวัดบ้านบัวขาว  ไปปลูกสร้างอาคารชั่วคราวที่ที่สาธารณะคุยสมอ  มีเนื้อที่ประมาณ 15 ไร่  ต่อมาเกิดปัญหาน้ำท่วมถนนเดินทางไปเรียนในฤดูน้ำหลากติดต่อกัน 3 ปี ทำให้นักเรียนไม่สามารถเดินทางไปเรียนได้สะดวก

            พ.ศ.  2505 นายโทน   คำผง และชาวบ้าน จึงได้ย้ายโรงเรียนมาปลูกสร้างในที่ดินแปลงปัจจุบัน  โดยมีเนื้อที่ 4 ไร่ 1 งาน  52 ตารางวา  จนถึงปัจจุบัน

            เมื่อวันที่  18  พฤษภาคม  2548  ชาวบ้านบัวขาวได้มอบเงิน จำนวนเงิน 107,000  บาท (หนึ่งแสนเจ็ดพันบาทถ้วน) เพื่อจัดสร้างห้องสมุดบวร.ให้แล้วเสร็จ  เนื่องจากได้ก่อสร้างอาคารเดิมที่ยังไม่แล้วเสร็จ  มติที่ประชุมของชุมชน  ได้มอบหมายให้คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะกรรมการหมู่บ้านเป็นผู้ดำเนินการโดยยึดประโยชน์ให้เกิดกับโรงเรียนและนักเรียนมากที่สุดต่อไป

            เมื่อวันที่  31  ธันวาคม  2549 โรงเรียนได้รับมอบเงินจากคณะศิษย์เก่า  เพื่อจัดสร้างห้องสมุดบวร.  คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานร่วมกับทางโรงเรียน จะได้ดำเนินการก่อสร้างให้แล้วเสร็จ เพื่อทำการรับมอบจากคณะศิษย์เก่าฯ พร้อมที่เปิดใช้ประโยชน์ให้คุ้มค่ากับผู้เรียน

            วันที่  13 กันยายน  2550  ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 เป็นผู้รับมอบห้องสมุด บวร.ที่ก่อสร้างแล้วเสร็จจากชาวบ้านบัวขาว  เพื่อใช้ประโยชน์ต่อการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนต่อไป

          โรงเรียนบ้านบัวขาว มีอาคารเรียน จำนวน  3  หลัง  อาคารอเนกประสงค์  จำนวน 1 หลังอาคารห้องสมุด  จำนวน  1  หลัง  ห้องน้ำ ห้องส้วม  จำนวน  2  หลัง (6 ที่)  

            ข้อมูลสภาพชุมชนโดยรวม

            โรงเรียนบ้านบัวขาว ตั้งอยู่บ้านบัวขาว ตำบลม่วง อำเภอ มหาชนะชัย  จังหวัด ยโสธร มีประชากร

 1๗๒ ครอบเรือน  ประชากร 824 คน แบ่งเป็นประชากรชาย 425 คน  ประชากร หญิง 399 คน รวมทั้งสิ้น 824 คน   ลักษณะของชุมชน สภาพชุมชนโดยรอบตั้งอยู่เขตที่ราบลุ่มลำน้ำชีซึ่งตั้งอยู่ห่างแม่น้ำชีประมาณ  800  เมตร  ก่อตั้งหมู่บ้านมาประมาณ  500 ปี ลักษณะหมู่บ้านเป็นหมู่บ้านไทยอาสาป้องกันชาติ (ทส.ปช.)  ปีพ.ศ. 2522 และเป็นหมู่บ้าน อพป.เมื่อ พ.ศ. 2556

            ปี พ.ศ.2554 แบ่งการปกครองชุมชนออกเป็นคุ้ม  มีทั้งหมด 11  คุ้ม มีวัดจำนวน 1 วัด โดยมีพระครูปทุมฉัทกิจ เป็นเจ้าอาวาสวัดบ้านบัวขาว ดำรงตำแหน่ง เจ้าคณะตำบลม่วง เขต 3 ซึ่งปัจจุบัน ดำรงตำแหน่งที่ปรึกษาเจ้าคณะอำเภอมหาชนะชัย ตำบลม่วง ปัจจุบันนายชัย  ทองเย็น เป็นผู้ใหญ่บ้าน บ้านบัวขาวตั้งอยู่ห่างจากอำเภอ  มหาชนะชัย  23  กิโลเมตร และห่างจากจังหวัดยโสธร  55 กิโลเมตร

             การศึกษา/อาชีพชุมชน

              ผู้ปกครองส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6   มีอาชีพหลักเกษตรกรรม  คิดเป็นร้อยละ 100   อาชีพรองคือการเลี้ยงสัตว์คิดเป็นร้อย 100   ค้าขาย คิดเป็นร้อยละ 8.15   นอกจากนี้ก็จะเป็นอาชีพรับจ้างทั่วไป  ประชากรมีรายได้เฉลี่ยต่ำกว่าเกณฑ์ของการพัฒนาชุมชน  20,000 บาท/คน/ปี

             ด้านวัฒนธรรมประเพณี

             ชาวบ้านบัวขาวทุกครัวเรือนนับถือศาสนาพุทธจึงมีประเพณีวัฒนธรรมในการดำรงชีวิตที่เหมือนกันคือการทำบุญประเพณีชาวพุทธ ประเพณีชาวอีสาวตลอด 12 เดือน ทุกประเพณีจะมีการทำบุญตักบาตร โดยการนำของคณะพระสงฆ์ ซึ่งวัดบ้านบัวขาวตั้งอยู่กึ่งกลางหมู่บ้านและมีพระครูปทุมฉันทกิจ เจ้าอาวาสวัดบ้านบัวขาวเจ้าคณะตำบลและเป็นพระอุปัชฌาย์ตำบลม่วงเป็นบุคคลสำคัญทางพระพุทธศาสนาและเป็นศูนย์รวมใจของคนในชุมชน นอกจากนี้ยังเป็นผู้อุปถัมภ์ให้การสนับสนุนด้านการศึกษาเป็นอย่างดีในการระดมทุน จัดหางบประมาณสงเคราะห์ช่วยเหลือสถานศึกษาในด้านต่าง ๆ ประเพณีที่สำคัญคือ  การทำบุญเนื่องในวันขึ้นปีใหม่ บุญเลี้ยงบ้านบุญหรือบุญซำซะ  บุญพระเวส  บุญผ้าป่าสามัคคี บุญบั้งไฟ  บุญอุปสมบท ประเพณีวันสงกรานต์ บุญเข้าพรรษา  บุญกฐินการทำบุญอัฏฐะ   งานมงคลสมรส  งานฌาปนกิจศพ และประเพณีที่สำคัญของชุมชนคือประเพณี เลี้ยงปู่ตา งานแห่มาลัยข้าวตอกเป็นประเพณีที่ทางโรงเรียนจะต้องเข้าร่วมทุกปี  โดยสนับสนุนงบประมาณบริจาคเป็นรายบุคคลหรือเป็นคณะ ฝึกสอนนักเรียนเข้าร่วมฟ้อนรำในขบวนแห่มาลัยเข้าตอกที่ทางอำเภอมหาขนะชัยจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ทั้งนี้เพื่อส่งเสริมในการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ไม่ถูกต้องแก่เยาวชน

            ด้านโอกาสและข้อจำกัดของโรงเรียน

             ด้านโอกาส

              ปีการศึกษา 2566   โรงเรียนมีครูและบุคลากรทางการศึกษาครูจำนวน 8 คน รักษาการในตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านบัวขาว จำนวน 1 คน ข้าราชการครูผู้สอน จำนวน 3 คน พนักงานราชการ จำนวน 1 คน ลูกจ้างชั่วคราว จำนวน 1  คน  นักการภารโรง จำนวน 1 คน  ครูธุรการ จำนวน ๑ คน มีนักเรียนจำนวนทั้งสิ้น 45 คน (ครูไม่ครบชั้น) พื้นที่โดยรอบโรงเรียนประกอบไปด้วยชุมชน การเดินทางไป-กลับ ระหว่างบ้านกับโรงเรียนไม่มีอุปสรรค ระยะทางใกล้  นักเรียนสามารถเดินทางด้วยเท้าไปโรงเรียนได้ การติดต่อสื่อสารใช้เสียงตามสายหรือหอกระจายข่าวของชุมชนในการประชาสัมพันธ์ให้ชุมชนได้รับทราบทั้งโรงเรียนและชุมชุนมีการเอื้อประโยชน์ซึ่งกันและกันอาทิ โรงเรียนให้บริการทางด้านสถานที่ในการจัดการแข่งกีฬาต้านยาเสพติดของชุมชน  เช่น สนามฟุตบอล วอลเล่ย์บอล ตระกร้อ เปตอง สนามฝึก อพป. สถานที่ออกกำลังกายและการฝึกซ้อมกีฬาของเยาวชน  อนุญาตให้ใช้อาคารเอนกประสงค์เป็นสถานที่ในการประชุม การอบรมสัมมนา การเลือกตั้งและการประชุมของคณะกรรมการหมู่บ้าน ชุมชนให้การสนับสนุน การช่วยเหลืองานโรงเรียนเป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังมีเจ้าอาวาสวัดบ้านบัวขาวเป็นศูนย์จิตใจของชุมชนและเป็นแกนนำในการพัฒนา ช่วยเหลือโรงเรียน เช่นการระดมทุนเพื่อพัฒนาการศึกษา  นอกจากนั้นยังมีดอนปู่ตา ป่าชุมชนซึ่งอยู่ติดโรงเรียนทำให้นักเรียนได้ศึกษาธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมควบคู่ไปกับการอนุรักษ์ป่า เช่น การจัดกิจกรรมปลูกป่าการอนุรักษ์แหล่งน้ำ ลำน้ำชี ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นนอกจากนี้ยังได้นำวัสดุที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติมาเป็นวัสดุในงานหัตถกรรมท้องถิ่น เช่น การนำต้นผือ ต้นกก มาทอเสื่อกก เสื่อผือ  มีการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม และทอผ้าลายขิด  มีการแปรรูปอาหาร เช่น การนำปลาจากแม่นำชีมาทำปลาส้ม  ปลาจ่อม และปลาร้า

                 ในปีการศึกษา 2565 ได้รับการจัดสรรงบประมาณในการซ่อมแซมปรับปรุงอาคารเรียน แบบ สป.ช 1  จำนวน  1 หลัง ทำให้มีอาคารเรียนแข็งแรงเพียงพอครบชั้นเรียน

                 ในปีการศึกษา 2565 ได้รับการจัดสรรงบประมาณในการซ่อมแซมปรับปรุงอาคารเรียน

แบบ สป.ช 1  จำนวน  1 หลัง ทำให้มีอาคารเรียนแข็งแรงเพียงพอครบชั้นเรียน

                 - ได้ระดมทุนจากศิษย์เก่าสร้างสนามเปตองอนุสรณ์ศิษย์เก่าโรงเรียนบ้านบัวขาว จำนวน 2 แห่ง พร้อมอุปกรณ์ ลูกเปตอง

                  - ได้รับเงินบริจาคจากศิษย์เก่าและชุมชนในการจัดทำป้ายโรงเรียน ป้ายพุทธสถาน ซ่อมแซ่มห้องน้ำ ห้องส้วม ซ่อมแซ่มประตู หน้าต่างให้มีความแข็งแรง

                   -ได้ระดมทุนจากศิษย์เก่า คณะกรรมการสถานศึกษา ครู ผู้ปกครอง

จากจ้างครูพี่เลี้ยงเด็กปฐมวัย

                  -ได้รับเงินสนับสนุนส่วนบุคคลในการจ้างครูพี่เลี้ยงเด็กปฐมวัย เดือนละ 6,000 บาทตลอดปีการศึกษา ส่งผลให้โรงเรียนมีครูและบุคลากรในการจัดการเรียนการสอนระดับชั้นปฐมวัย

                     ด้านข้อจำกัด โรงเรียนยังมีข้อจำกัดในเรื่องอาคารสถานที่ ไม่มีห้องเรียนคอมพิวเตอร์เป็นเอกเทศ   ไม่มีโรงอาหารที่เป็นพื้นเอกเทศเพื่อใช้ประกอบการจัดกิจกรรมเรียนการสอนในการพัฒนาทักษะทางอาชีพด้าน คหกรรมให้แก่ผู้เรียน อาคารเรียน สปช. 1 ช ที่ใช้เป็นอาคารเรียชั้น ป. 5 -6 เก่าชำรุด แม้จะมีได้รับการอนุญาตให้รื้อถอนแล้ว แต่ก็มีความจำเป็นต้องใช้เพราะมีอาคารเรียนไม่เพียงพอ  ประกอบกับโรงเรียนบ้านบัวขาวเป็นโรงเรียนขนาดเล็ก  การจัดสรรงบประมาณไม่เพียงพอ โรงเรียนต้องระดมทุนทรัพย์จากชุมชนเพื่อใช้ในการแก้ปัญหาด้านอาคารสถานที่  และข้อจำกัดด้านสภาพแวดล้อมของโรงเรียน ซึ่งมีชุมชนมีบ้านเรือนของชุมชนตั้งอยู่โดยรอบ  เมื่อฝนตกทำให้เกิดสิ่งปฏิกูลไหลเข้ามาในโรงเรียน  ชุมชนยังขาดจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม  การขจัดขยะมูลฝอย มีการเผาขยะบริเวณหน้าบ้าน กลิ่นควันและมลพิษ  มีสัตว์เลี้ยงเข้ามารบกวนโรงเรียนเป็นปัญหาในเรื่องความสะอาด เสียงรบกวนของจากบ้านที่อยู่ใกล้โรงเรียน

                 ด้านครูและบุคลากรทางการศึกษา โรงเรียนบ้านบัวขาวมีครูและบุคลากรทางการศึกษาไม่เพียงพอขาดแคลนอัตรากำลังครูหนึ่งคนสอนสองห้องเรียน ซึ่งเป็นอุปสรรคและปัญหาในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนอย่างยิ่ง ครูสอนไม่ตรงวิชาเอก