โรงเรียนบ้านบัวขาว ก่อตั้งเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2482 โดยแยกมาจากโรงเรียนบ้านเหมือดขาว เรียกชื่อว่า “โรงเรียนประชาบาล 5 วัดบ้านบัวขาว” โดย นายเรียน ปนคำ ปฏิบัติหน้าที่เป็นครูใหญ่คนแรก และมีนักเรียนจำนวน 61 คน ได้เปิดทำการสอน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 – 4 มี นายหอม อาจแสง,นายสี ทองแท้ และนายโทน คำผง ปฏิบัติหน้าที่เป็นครูใหญ่ ตามลำดับ
พ.ศ. 2502 ย้ายออกจากวัดบ้านบัวขาว ไปปลูกสร้างอาคารชั่วคราวที่ที่สาธารณะคุยสมอ มีเนื้อที่ประมาณ 15 ไร่ ต่อมาเกิดปัญหาน้ำท่วมถนนเดินทางไปเรียนในฤดูน้ำหลากติดต่อกัน 3 ปี ทำให้นักเรียนไม่สามารถเดินทางไปเรียนได้สะดวก
พ.ศ. 2505 นายโทน คำผง และชาวบ้าน จึงได้ย้ายโรงเรียนมาปลูกสร้างในที่ดินแปลงปัจจุบัน โดยมีเนื้อที่ 4 ไร่ 1 งาน 52 ตารางวา จนถึงปัจจุบัน
เมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2548 ชาวบ้านบัวขาวได้มอบเงิน จำนวนเงิน 107,000 บาท (หนึ่งแสนเจ็ดพันบาทถ้วน) เพื่อจัดสร้างห้องสมุดบวร.ให้แล้วเสร็จ เนื่องจากได้ก่อสร้างอาคารเดิมที่ยังไม่แล้วเสร็จ มติที่ประชุมของชุมชน ได้มอบหมายให้คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะกรรมการหมู่บ้านเป็นผู้ดำเนินการโดยยึดประโยชน์ให้เกิดกับโรงเรียนและนักเรียนมากที่สุดต่อไป
เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2549 โรงเรียนได้รับมอบเงินจากคณะศิษย์เก่า เพื่อจัดสร้างห้องสมุดบวร. คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานร่วมกับทางโรงเรียน จะได้ดำเนินการก่อสร้างให้แล้วเสร็จ เพื่อทำการรับมอบจากคณะศิษย์เก่าฯ พร้อมที่เปิดใช้ประโยชน์ให้คุ้มค่ากับผู้เรียน
วันที่ 13 กันยายน 2550 ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 เป็นผู้รับมอบห้องสมุด บวร.ที่ก่อสร้างแล้วเสร็จจากชาวบ้านบัวขาว เพื่อใช้ประโยชน์ต่อการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนต่อไป
โรงเรียนบ้านบัวขาว มีอาคารเรียน จำนวน 3 หลัง อาคารอเนกประสงค์ จำนวน 1 หลังอาคารห้องสมุด จำนวน 1 หลัง ห้องน้ำ ห้องส้วม จำนวน 2 หลัง (6 ที่)
ข้อมูลสภาพชุมชนโดยรวม
โรงเรียนบ้านบัวขาว ตั้งอยู่บ้านบัวขาว ตำบลม่วง อำเภอ มหาชนะชัย จังหวัด ยโสธร มีประชากร
1๗๒ ครอบเรือน ประชากร 824 คน แบ่งเป็นประชากรชาย 425 คน ประชากร หญิง 399 คน รวมทั้งสิ้น 824 คน ลักษณะของชุมชน สภาพชุมชนโดยรอบตั้งอยู่เขตที่ราบลุ่มลำน้ำชีซึ่งตั้งอยู่ห่างแม่น้ำชีประมาณ 800 เมตร ก่อตั้งหมู่บ้านมาประมาณ 500 ปี ลักษณะหมู่บ้านเป็นหมู่บ้านไทยอาสาป้องกันชาติ (ทส.ปช.) ปีพ.ศ. 2522 และเป็นหมู่บ้าน อพป.เมื่อ พ.ศ. 2556
ปี พ.ศ.2554 แบ่งการปกครองชุมชนออกเป็นคุ้ม มีทั้งหมด 11 คุ้ม มีวัดจำนวน 1 วัด โดยมีพระครูปทุมฉัทกิจ เป็นเจ้าอาวาสวัดบ้านบัวขาว ดำรงตำแหน่ง เจ้าคณะตำบลม่วง เขต 3 ซึ่งปัจจุบัน ดำรงตำแหน่งที่ปรึกษาเจ้าคณะอำเภอมหาชนะชัย ตำบลม่วง ปัจจุบันนายชัย ทองเย็น เป็นผู้ใหญ่บ้าน บ้านบัวขาวตั้งอยู่ห่างจากอำเภอ มหาชนะชัย 23 กิโลเมตร และห่างจากจังหวัดยโสธร 55 กิโลเมตร
การศึกษา/อาชีพชุมชน
ผู้ปกครองส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีอาชีพหลักเกษตรกรรม คิดเป็นร้อยละ 100 อาชีพรองคือการเลี้ยงสัตว์คิดเป็นร้อย 100 ค้าขาย คิดเป็นร้อยละ 8.15 นอกจากนี้ก็จะเป็นอาชีพรับจ้างทั่วไป ประชากรมีรายได้เฉลี่ยต่ำกว่าเกณฑ์ของการพัฒนาชุมชน 20,000 บาท/คน/ปี
ด้านวัฒนธรรมประเพณี
ชาวบ้านบัวขาวทุกครัวเรือนนับถือศาสนาพุทธจึงมีประเพณีวัฒนธรรมในการดำรงชีวิตที่เหมือนกันคือการทำบุญประเพณีชาวพุทธ ประเพณีชาวอีสาวตลอด 12 เดือน ทุกประเพณีจะมีการทำบุญตักบาตร โดยการนำของคณะพระสงฆ์ ซึ่งวัดบ้านบัวขาวตั้งอยู่กึ่งกลางหมู่บ้านและมีพระครูปทุมฉันทกิจ เจ้าอาวาสวัดบ้านบัวขาวเจ้าคณะตำบลและเป็นพระอุปัชฌาย์ตำบลม่วงเป็นบุคคลสำคัญทางพระพุทธศาสนาและเป็นศูนย์รวมใจของคนในชุมชน นอกจากนี้ยังเป็นผู้อุปถัมภ์ให้การสนับสนุนด้านการศึกษาเป็นอย่างดีในการระดมทุน จัดหางบประมาณสงเคราะห์ช่วยเหลือสถานศึกษาในด้านต่าง ๆ ประเพณีที่สำคัญคือ การทำบุญเนื่องในวันขึ้นปีใหม่ บุญเลี้ยงบ้านบุญหรือบุญซำซะ บุญพระเวส บุญผ้าป่าสามัคคี บุญบั้งไฟ บุญอุปสมบท ประเพณีวันสงกรานต์ บุญเข้าพรรษา บุญกฐินการทำบุญอัฏฐะ งานมงคลสมรส งานฌาปนกิจศพ และประเพณีที่สำคัญของชุมชนคือประเพณี เลี้ยงปู่ตา งานแห่มาลัยข้าวตอกเป็นประเพณีที่ทางโรงเรียนจะต้องเข้าร่วมทุกปี โดยสนับสนุนงบประมาณบริจาคเป็นรายบุคคลหรือเป็นคณะ ฝึกสอนนักเรียนเข้าร่วมฟ้อนรำในขบวนแห่มาลัยเข้าตอกที่ทางอำเภอมหาขนะชัยจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ทั้งนี้เพื่อส่งเสริมในการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ไม่ถูกต้องแก่เยาวชน
ด้านโอกาสและข้อจำกัดของโรงเรียน
ด้านโอกาส
ปีการศึกษา 2566 โรงเรียนมีครูและบุคลากรทางการศึกษาครูจำนวน 8 คน รักษาการในตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านบัวขาว จำนวน 1 คน ข้าราชการครูผู้สอน จำนวน 3 คน พนักงานราชการ จำนวน 1 คน ลูกจ้างชั่วคราว จำนวน 1 คน นักการภารโรง จำนวน 1 คน ครูธุรการ จำนวน ๑ คน มีนักเรียนจำนวนทั้งสิ้น 45 คน (ครูไม่ครบชั้น) พื้นที่โดยรอบโรงเรียนประกอบไปด้วยชุมชน การเดินทางไป-กลับ ระหว่างบ้านกับโรงเรียนไม่มีอุปสรรค ระยะทางใกล้ นักเรียนสามารถเดินทางด้วยเท้าไปโรงเรียนได้ การติดต่อสื่อสารใช้เสียงตามสายหรือหอกระจายข่าวของชุมชนในการประชาสัมพันธ์ให้ชุมชนได้รับทราบทั้งโรงเรียนและชุมชุนมีการเอื้อประโยชน์ซึ่งกันและกันอาทิ โรงเรียนให้บริการทางด้านสถานที่ในการจัดการแข่งกีฬาต้านยาเสพติดของชุมชน เช่น สนามฟุตบอล วอลเล่ย์บอล ตระกร้อ เปตอง สนามฝึก อพป. สถานที่ออกกำลังกายและการฝึกซ้อมกีฬาของเยาวชน อนุญาตให้ใช้อาคารเอนกประสงค์เป็นสถานที่ในการประชุม การอบรมสัมมนา การเลือกตั้งและการประชุมของคณะกรรมการหมู่บ้าน ชุมชนให้การสนับสนุน การช่วยเหลืองานโรงเรียนเป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังมีเจ้าอาวาสวัดบ้านบัวขาวเป็นศูนย์จิตใจของชุมชนและเป็นแกนนำในการพัฒนา ช่วยเหลือโรงเรียน เช่นการระดมทุนเพื่อพัฒนาการศึกษา นอกจากนั้นยังมีดอนปู่ตา ป่าชุมชนซึ่งอยู่ติดโรงเรียนทำให้นักเรียนได้ศึกษาธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมควบคู่ไปกับการอนุรักษ์ป่า เช่น การจัดกิจกรรมปลูกป่าการอนุรักษ์แหล่งน้ำ ลำน้ำชี ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นนอกจากนี้ยังได้นำวัสดุที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติมาเป็นวัสดุในงานหัตถกรรมท้องถิ่น เช่น การนำต้นผือ ต้นกก มาทอเสื่อกก เสื่อผือ มีการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม และทอผ้าลายขิด มีการแปรรูปอาหาร เช่น การนำปลาจากแม่นำชีมาทำปลาส้ม ปลาจ่อม และปลาร้า
ในปีการศึกษา 2565 ได้รับการจัดสรรงบประมาณในการซ่อมแซมปรับปรุงอาคารเรียน แบบ สป.ช 1 จำนวน 1 หลัง ทำให้มีอาคารเรียนแข็งแรงเพียงพอครบชั้นเรียน
ในปีการศึกษา 2565 ได้รับการจัดสรรงบประมาณในการซ่อมแซมปรับปรุงอาคารเรียน
แบบ สป.ช 1 จำนวน 1 หลัง ทำให้มีอาคารเรียนแข็งแรงเพียงพอครบชั้นเรียน
- ได้ระดมทุนจากศิษย์เก่าสร้างสนามเปตองอนุสรณ์ศิษย์เก่าโรงเรียนบ้านบัวขาว จำนวน 2 แห่ง พร้อมอุปกรณ์ ลูกเปตอง
- ได้รับเงินบริจาคจากศิษย์เก่าและชุมชนในการจัดทำป้ายโรงเรียน ป้ายพุทธสถาน ซ่อมแซ่มห้องน้ำ ห้องส้วม ซ่อมแซ่มประตู หน้าต่างให้มีความแข็งแรง
-ได้ระดมทุนจากศิษย์เก่า คณะกรรมการสถานศึกษา ครู ผู้ปกครอง
จากจ้างครูพี่เลี้ยงเด็กปฐมวัย
-ได้รับเงินสนับสนุนส่วนบุคคลในการจ้างครูพี่เลี้ยงเด็กปฐมวัย เดือนละ 6,000 บาทตลอดปีการศึกษา ส่งผลให้โรงเรียนมีครูและบุคลากรในการจัดการเรียนการสอนระดับชั้นปฐมวัย
ด้านข้อจำกัด โรงเรียนยังมีข้อจำกัดในเรื่องอาคารสถานที่ ไม่มีห้องเรียนคอมพิวเตอร์เป็นเอกเทศ ไม่มีโรงอาหารที่เป็นพื้นเอกเทศเพื่อใช้ประกอบการจัดกิจกรรมเรียนการสอนในการพัฒนาทักษะทางอาชีพด้าน คหกรรมให้แก่ผู้เรียน อาคารเรียน สปช. 1 ช ที่ใช้เป็นอาคารเรียชั้น ป. 5 -6 เก่าชำรุด แม้จะมีได้รับการอนุญาตให้รื้อถอนแล้ว แต่ก็มีความจำเป็นต้องใช้เพราะมีอาคารเรียนไม่เพียงพอ ประกอบกับโรงเรียนบ้านบัวขาวเป็นโรงเรียนขนาดเล็ก การจัดสรรงบประมาณไม่เพียงพอ โรงเรียนต้องระดมทุนทรัพย์จากชุมชนเพื่อใช้ในการแก้ปัญหาด้านอาคารสถานที่ และข้อจำกัดด้านสภาพแวดล้อมของโรงเรียน ซึ่งมีชุมชนมีบ้านเรือนของชุมชนตั้งอยู่โดยรอบ เมื่อฝนตกทำให้เกิดสิ่งปฏิกูลไหลเข้ามาในโรงเรียน ชุมชนยังขาดจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม การขจัดขยะมูลฝอย มีการเผาขยะบริเวณหน้าบ้าน กลิ่นควันและมลพิษ มีสัตว์เลี้ยงเข้ามารบกวนโรงเรียนเป็นปัญหาในเรื่องความสะอาด เสียงรบกวนของจากบ้านที่อยู่ใกล้โรงเรียน
ด้านครูและบุคลากรทางการศึกษา โรงเรียนบ้านบัวขาวมีครูและบุคลากรทางการศึกษาไม่เพียงพอขาดแคลนอัตรากำลังครูหนึ่งคนสอนสองห้องเรียน ซึ่งเป็นอุปสรรคและปัญหาในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนอย่างยิ่ง ครูสอนไม่ตรงวิชาเอก
ปรับปรุงข้อมูลเมื่อ 2023-07-12 11:07:58 น.