โรงเรียนบ้านนาหลู่เหล่าตอง ตั้งอยู่บ้านนาหลู่ หมู่ที่3 ตำบลนาแก อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร รหัสไปรษณีย์ 35180  หมายเลขโทรศัพท์  045-737816  เปิดสอนตั้งแต่ระดับชั้นอนุบาลปีที่ 1 ถึง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3   มีเนื้อที่   63   ไร่  3  งาน  54  ตารางวา

สภาพชุมชนรอบบริเวณโรงเรียนมีลักษณะเป็นชุมชนขนาดเล็ก  มีเขตพื้นที่บริการ 2  หมู่บ้าน  ได้แก่  บ้านนาหลู่  หมู่ที่  3  และบ้านเหล่าตอง  หมู่ที่ 6  ตำบลนาแก  อำเภอ คำเขื่อนแก้ว  จังหวัดยโสธร  บริเวณใกล้เคียงโดยรอบโรงเรียน ประกอบด้วย  สถานีอนามัย  วัดนาหลู่  และพื้นที่ป่าชุมชนขนาดพื้นที่หลายพันไร่  อาชีพหลักของชุมชน คือ   ทำนา  หลังฤดูกาลเก็บเกี่ยวชาวบ้านไม่มีอาชีพเสริม ทำให้ต้องไปทำงานต่างจังหวัด  ชาวบ้านส่วนใหญ่มีฐานะยากจน  ความรู้น้อย   การดำรงชีวิตเป็นแบบเรียบง่ายตามวิถีชีวิตชาวบ้านชนบท  มีความเอื้ออาทร  และมีการสืบสานประเพณีศิลปวัฒนธรรมที่ดีของท้องถิ่น

ประวัติโรงเรียน

โรงเรียนบ้านนาหลู่(ชื่อเดิม) เริ่มตั้งขึ้นเมื่อ  วันที่  9  สิงหาคม  พ.ศ.2466  โดยเป็นโรงเรียนสาขา โรงเรียนประชาบาลตำบลนาแก ( วัดบ้านบกน้อย )  มี  นายเลน  คำวงศ์  เป็นครูใหญ่    

จนเมื่อวันที่  1  มิถุนายน  พ.ศ.2467 ทางราชการให้โรงเรียนนี้เป็นอิสระและให้นายเริ่ม  ไชยโชติ     เป็นครูใหญ่ ต่อมา พ.ศ.2474  ทางราชการได้สั่งยุบโรงเรียนนี้  เพื่อต้องการงบประมาณไปใช้จ่ายด้านอื่น             ครั้น  พ.ศ.2475  ทางราชการได้จัดตั้งโรงเรียนขึ้นอีกครั้งหนึ่ง  แต่เป็นโรงเรียนของสาขาตำบลนาแก    (วัดบ้านปลาอีด)  มีนายบุญ  บุญจรัส  เป็นครูใหญ่ 

ต่อมาประมาณปีเศษ  ทางราชการได้ยุบโรงเรียนอีกครั้งหนึ่ง  จนถึงวันที่  1  เมษายน  พ.ศ.2476    จึงได้จัดตั้งโรงเรียนขึ้นอีกครั้ง  โดยมีนายสุย   ไชยนา  เป็นครูใหญ่

ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งมาจนถึง วันที่  16  เมษายน  พ.ศ.2493  โรงเรียนได้อาศัยศาลาวัดเป็นสถานที่เรียนและวันที่  17 เมษายน พ.ศ.2493  ได้ย้ายจากศาลาวัดมาอยู่โรงเรียนชั่วคราว  ซึ่งเป็นที่ตั้งของโรงเรียนขณะนี้  ระยะดังกล่าวมี  นายสิงห์  ไชยช่วย  เป็นครูใหญ่ 

ต่อมาในปี  พ.ศ.2499  ทางราชการได้แต่งตั้ง  นายอินทร์  บุญจรัส  เป็นครูใหญ่  ในปี พ.ศ.2500  โรงเรียนได้เงินช่วยเหลือจากนายอรพิน  ไชยกาล สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในสมัยนั้นเป็นจำนวนเงิน 2,500  บาท คณะครูพร้อมชาวบ้านบริจาคสมทบอีก 700 บาท แต่โรงเรียนยังไม่มีฝากั้นห้อง ส่วนหลังคามุงด้วยหญ้า 

ในปี  พ.ศ.2501  ทางราชการได้แต่งตั้ง นายสิงห์  มาลัย  มาดำรงตำแหน่งครูใหญ่  และในปี  พ.ศ.2502  ได้งบประมาณจากจังหวัด  2,000  บาทและนายสิงห์  มาลัย  บริจาคสมทบ  425  บาท  เพื่อซื้อสังกะสีมุงหลังคาและในวันที่  14  กันยายน  พ.ศ.2505  ทางราชการได้แต่งตั้ง  นายวนิชย์   ชูแก้ว 

เป็นครูใหญ่

        ปี  พ.ศ.2519  ได้งบประมาณสร้างอาคารเรียน  แบบ ป.1ช.  จำนวน 1 หลัง  3 ห้องเรียน และในปี  พ.ศ.2520  ได้งบประมาณสร้างอาคารเรียน แบ ป.1ช.  จำนวน  3  ห้องเรียนอีก 1 หลัง  เปิดทำการสอน

ชั้น ป.1-ป.6  ในปี  พ.ศ.2525  เปิดสอนชั้นเด็กเล็ก ( เด็กเล็ก – ป.6 )

        ในปี  พ.ศ.2528  ทางราชการได้แต่งตั้ง  นายสุจิต   รวมธรรม  มาเป็นอาจารย์ใหญ่  จนถึงปี  พ.ศ.2532  นายสุจิต  รวมธรรม ได้ย้ายไปดำรงตำแหน่งที่อื่น ทางราชการได้แต่งตั้งให้ นายภูมิรัตน์ ขันธหัตถ์  มาดำรงตำแหน่งอาจารย์ใหญ่แทน

ปี  พ.ศ.2533  ทางราชการได้แต่งตั้ง  นายวิชัย  ผาสุขนิตย์  มาดำรงตำแหน่งอาจารย์ใหญ่ เมื่อวันที่       20  กุมภาพันธ์  พ.ศ.2533และในปีงบประมาณ  2538  ได้งบประมาณก่อสร้างอาคารเรียน แบบ  สปช.102/26   1  หลัง  4  ห้องเรียนและนายวิชัย  ผาสุขนิตย์  ได้ย้ายไปดำรงตำแหน่งที่อื่น

        วันที่  4  ธันวาคม  พ.ศ.2538  ทางราชการได้แต่งตั้ง  นายทองสุข   ชาภักดี  มาดำรงตำแหน่งอาจารย์ใหญ่แทนและในปีการศึกษา  2539  โรงเรียนได้รับอนุมัติให้เปิดเป็นโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา  ระดับชั้น  ม.1-ม.3 และโรงเรียนได้รับการคัดเลือกเป็นโรงเรียนนำร่องปฏิรูปการศึกษา

        ปี  พ.ศ.2539  ได้รับค่าปรับปรุงห้องปฏิบัติการทางภาษา  จำนวน  1  ห้องพร้อมครุภัณฑ์

        ปี  พ.ศ.2540  ได้รับค่าปรับปรุงห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์  จำนวน  1  ห้องพร้อมครุภัณฑ์และค่าปรับปรุงห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์  จำนวน  1 ห้องพร้อมครุภัณฑ์

        ปีการศึกษา  2541  ทางราชการได้แต่งตั้งให้  นายประยูร   ตั้งจิต  มาดำรงตำแหน่งเป็นอาจารย์ใหญ่  จนถึง  วันที่  11  กันยายน  พ.ศ.2543

        ปีการศึกษา  2543  เริ่มตั้งแต่  วันที่  11  กันยายน  พ.ศ.2543  ทางราชการได้แต่งตั้ง นายศักดิ์วิศิษฏ์   ประกอบแสง  มาดำรงตำแหน่งเป็นอาจารย์ใหญ่ที่โรงเรียนนี้  จนถึงวันที่  19  พฤษภาคม 2549

        ปีการศึกษา  2549  วันที่  19  พฤษภาคม 2549  ทางราชการได้แต่งตั้ง  นายวิชาญ   สมยา  มาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน  ถึง ปีการศึกษา 2559

        วันที่ 26 เดือนมกราคม พ.ศ.2553 โรงเรียนบ้านนาหลู่ เปลี่ยนชื่อเป็น โรงเรียนบ้านนาหลู่เหล่าตอง   ตามประกาศคณะกรรมการเขตพื้นที่การศึกษายโสธร เขต 1

        ปีการศึกษา 2559  ทางราชการได้แต่งตั้ง นายอมร  แสนสุด มาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน ถึง ปี พ.ศ.2564

        ปีการศึกษา 2565 ทางราชการได้แต่งตั้ง นายกิตติชัย  ศิริเกษ ตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านบกน้อยหนองแคนหนองแปน  รักษาการในตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านนาหลู่เหล่าตอง   จนถึงปัจจุบัน